معرفی انواع مته دریل برقی و کاربرد آن ها

بعد از بررسی انواع دریل در مقاله بهترین دریل های رونیکس نوبت به آن رسیده است که با انواع مته دریل برقی آشنا شویم. دریل برقی یکی از ابزارهای کاربردی و ضروری در بسیاری از کارهای ساختمانی، تعمیراتی و صنعتی است. با گسترش انواع مختلف دریل برقی در بازار، آشنایی با ویژگی ها و کاربرد هر یک از این ابزارها می تواند به انتخاب مناسب و استفاده بهینه از آن ها کمک کند. در این مقاله، به معرفی انواع مته دریل و کاربرد هر یک از آن ها در پروژه های مختلف پرداخته خواهد شد. با مطالعه این مقاله، شما می توانید با مشخصات و کارکرد انواع مته آشنا شده و متناسب با نیاز خود، مناسب ترین دریل برقی را انتخاب کنید.

مته چیست؟

اولین قدم از بررسی انواع مته دریل برقی شناخت خود مته و کسب اطلاعاتی درباره آن است. مته ابزاری است که برای سوراخ کردن اشیا و سطوح مختلف از آن استفاده می شود. این ابزار به طور معمول با دریل کار می کند و با چرخش سریع، می تواند سوراخ هایی با قطر و عمق های مختلف ایجاد کند. اجزای مته شامل بدنه، دنباله و نوک هستند. بدنه مته قسمتی است که شیارهای مارپیچی روی آن وجود دارد. این شیارها برای خروج براده های حاصل از سوراخکاری مته استفاده می شوند. دنباله مته قسمتی است که به سه نظام دریل متصل می شود. نوک مته قسمتی است که با سطح مورد نظر تماس پیدا می کند و عمل سوراخکاری را انجام می دهد.

مته با چرخش سریع، باعث سوراخ شدن اجسام می شود. شیارهای مارپیچی که روی بدنه مته وجود دارند، براده های حاصل از سوراخکاری را به سمت بیرون هدایت می کنند. نوک مته نیز با ایجاد برش در سطح مورد نظر، سوراخ را ایجاد می کند.

تاریخچه پیدایش انواع مته

مته ها از زمان های قدیمی وجود داشته اند و تاریخچه آنها به هزاران سال پیش باز می گردد. اولین مته ها از سنگ ها و فلزات ساخته شده بودند و برای ایجاد حفره در مواد مختلف مانند چوب و سنگ استفاده می شدند. با گذشت زمان، مته ها از نظر طراحی و ساختار بهبود یافتند. در دوران باستان، مته ها از چوب و سنگ ساخته می شدند، اما در دوران وسطی، مته ها از فلزات مانند فولاد و مس ساخته می شدند.

امروزه، شکل های مختلف و متنوعی از انواع مته دریل برقی ساخته شده و برای استفاده در صنایع مختلف از جمله ساخت و ساز، نجاری، باغبانی و حتی سفر استفاده می شوند. مته ها به دلیل طراحی و ساختار خود، برای ایجاد حفره در مواد مختلف به کار می روند و یکی از ابزارهای ضروری در بسیاری از صنایع محسوب می شوند. در ادامه به بررسی تاریخچه مته های مختلف در طول تاریخ می پردازیم:

• سنگ های نوک تیز

انسان های اولیه از سنگ های نوک تیز و فلزات تیز شده برای سوراخ کردن اجسام استفاده می کردند و به نوعی می توان سنگ های نوک تیز را اولین مته های استفاده شده توسط انسان دانست.

• مته کمانی

این نوع مته در حدود 1000 سال قبل از میلاد مسیح در مصر باستان اختراع شد. مته کمانی با استفاده از یک زه کمان و یک مته نوک تیز کار می کرد.

• مته دستی

این نوع مته در حدود قرن 13 میلادی در اروپا اختراع شد. مته دستی با استفاده از یک دسته و یک مته نوک تیز کار می کرد.

• مته شترگلویی (بریس)

این نوع مته در حدود قرن 16 میلادی اختراع شد. مته شترگلویی قدرتمندتر از مته های دستی بود و از آن برای سوراخ کردن سطوح سخت تر استفاده می شد.

• مته کرند

این نوع مته در حدود قرن 18 میلادی اختراع شد. مته کرند با استفاده از یک چرخ و یک مته نوک تیز کار می کرد و از آن برای سوراخ کردن سوراخ های عمیق تر استفاده می شد.

• اولین مته برقی

این نوع مته در حدود قرن 19 میلادی اختراع شد و با استفاده از یک موتور و یک مته نوک تیز کار می کرد که آغاز راه مته های برقی بود

• مته های مارپیچ

این نوع مته در حدود سال 1800 میلادی در انگلستان اختراع شد. مته های مارپیچ به دلیل طراحی خاص خود، می توانستند براده های حاصل از سوراخکاری را به طور موثرتری نسبت به مته های قبلی خارج کنند.

• مته های HSS

HSS در حدود سال 1930 میلادی اختراع شد. این مته از فولاد تندبر (HSS) ساخته شده اند و از آنها برای سوراخ کردن فلزات سخت تر می شود.

• مته های کاربید تنگستن

این نوع مته در حدود سال 1950 میلادی اختراع و از جنس کاربید تنگستن (TC) ساخته شده اند و می توان از آنها برای سوراخ کردن سطوح سخت تر مانند بتن، آجر و سنگ استفاده کرد.

• مته های الماس

این نوع مته در حدود سال 1960 میلادی اختراع شد و می توان از آنها برای سوراخ کردن سطوح بسیار سخت مانند شیشه و سرامیک استفاده کرد.

امروزه مته ها در انواع مختلفی و برای کاربردهای مختلف موجود هستند. مته های مدرن از مواد و با تکنولوژی های مختلفی ساخته می شوند و می توان از آنها برای سوراخ کردن تقریباً هر سطحی استفاده کرد.

مته ها از چه موادی ساخته شده اند؟

مته ها از مواد مختلفی ساخته می شوند که هر کدام ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند. آشنایی با این مواد می تواند به شما در انتخاب صحیح مته مورد نیازتان کمک کند. در ادامه به برخی از مواد مورد استفاده در ساخت مته ها اشاره می کنیم:

• فولاد کم کربن: این نوع مته ارزان قیمت ترین نوع است و برای سوراخکاری در چوب، پلاستیک و مصالح نرم مناسب است.
• فولاد پر کربن: این نوع مته سخت تر از فولاد کم کربن است و می توان از آن برای سوراخکاری در فلزات نرم مانند آهن و آلومینیوم استفاده کرد.
• فولاد آلیاژی کبالت (HSS): این نوع مته بسیار سخت و بادوام است و می توان از آن برای سوراخکاری در فلزات سخت مانند فولاد ضد زنگ استفاده کرد.
• کاربید تنگستن: این نوع مته سخت ترین نوع مته است و می توان از آن برای سوراخکاری در مصالح بسیار سخت مانند بتن و سنگ استفاده کرد.

علاوه بر این مواد، مته ها را می توان با روکش های مختلفی مانند الماس یا تیتانیوم نیز پوشاند تا سختی و عمر آنها را افزایش داد.

پوشش های انواع مته

پوشش مته لایه ای نازک است که روی نوک و شیارهای مته اعمال می شود تا عملکرد، دوام و مقاومت آن را در برابر سایش و خوردگی افزایش دهد. انواع مختلفی از پوشش های مته با کاربردهای خاص وجود دارد که در ادامه به برخی از رایج ترین آنها اشاره می کنیم:

• اکسید تیتانیوم (TiOx): این پوشش رایج ترین نوع پوشش مته است و برای سوراخکاری مصالح عمومی مانند چوب، فلز و پلاستیک مناسب است. اکسید تیتانیوم سخت و بادوام است و به افزایش عمر مته کمک می کند.
• نیترید تیتانیوم (TiN): این پوشش سخت تر از اکسید تیتانیوم است و برای سوراخکاری مواد سخت تر مانند فولاد ضد زنگ و چدن مناسب است. نیترید تیتانیوم همچنین به کاهش اصطکاک و گرمای مته در هنگام سوراخکاری کمک می کند.
• نیترید آلومینیوم تیتانیوم (TiAlN): این پوشش ترکیبی از مزایای اکسید تیتانیوم و نیترید تیتانیوم را ارائه می دهد. نیترید آلومینیوم تیتانیوم بسیار سخت و بادوام است و برای سوراخکاری سخت ترین مواد مانند فولاد و آلیاژهای نسوز مناسب است.
• نیترید کربن (CNx): این پوشش سخت ترین نوع پوشش مته است و برای سوراخکاری مواد بسیار سخت مانند سرامیک و سنگ استفاده می شود. نیترید کربن همچنین به افزایش مقاومت مته در برابر شکستگی کمک می کند.
• الماس: پوشش های الماسی برای سوراخکاری سخت ترین مواد مانند شیشه، سنگ مرمر و گرانیت استفاده می شوند. الماس بسیار سخت و بادوام است و می تواند سوراخ های بسیار دقیقی را ایجاد کند.

علاوه بر این پوشش های رایج، پوشش های تخصصی دیگری نیز برای کاربردهای خاص مانند سوراخکاری در دمای بالا یا سوراخکاری مواد شیمیایی خورنده وجود دارد.

انواع مته دریل و کاربردهای آن ها

مته ها نیز مانند دیگر ابزار ضروری موجود در جعبه ابزار شما انواع مختلفی دارند. هر نوع مته کاربرد خاصی دارد و نمی شود از یک نوع مته برای سوراخ کردن همه سطوح استفاده کرد. مته ها را می توان به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم کرد:

• مته های الماسی: این نوع مته از جنس الماس ساخته شده و برای سوراخکاری در سطوح بسیار سخت مانند بتن، سنگ، شیشه و سرامیک استفاده می شود. مته های الماسی به دلیل سختی بسیار بالا، عمر طولانی دارند.
• مته های مارپیچ: این نوع مته رایج ترین نوع مته است که برای سوراخکاری در انواع سطوح مانند چوب، فلز، پلاستیک و مصالح ساختمانی استفاده می شود. مته های مارپیچ دارای شیارهایی هستند که براده ها را از حفره ایجاد شده خارج می کنند. مته های مارپیچ خود به انواع مختلفی با کاربردهای خاص تقسیم می شوند که در ادامه به بررسی برخی از آنها می پردازیم.

1. مته چوب

اولین مته ای که در بررسی انواع مته دریل برقی به آن می پردازیم مته پرکاربرد چوب است. این نوع مته دارای نوک تیز و لبه های برنده است که برای سوراخکاری در انواع چوب های نرم و سخت مناسب است. مته های چوب معمولا دارای شیارهای کم عمق هستند که براده های چوب را به راحتی خارج می کنند.

2. مته فلز

یکی دیگر از معروف ترین انواع مته دریل برقی مته فلز است. این نوع مته دارای نوک تیز و لبه های مقاوم است که برای سوراخکاری در انواع فلزات مانند آهن، آلومینیوم، مس و برنج استفاده می شود. مته های فلز دارای شیارهای عمیق تری هستند که براده های فلز را به طور مؤثرتری خارج می کنند.

3. مته دیوار

این نوع مته دارای نوک کاربید تنگستن است که برای سوراخکاری در دیوارهای آجری، گچی و بتنی استفاده می شود. مته های دیوار معمولا دارای شیارهای U شکل هستند که گرد و غبار را به خوبی خارج می کنند.

4. مته کاشی و سرامیک

این نوع مته دارای نوک کاربید تنگستن و لبه های دندانه دار است که برای سوراخکاری در کاشی، سرامیک و شیشه استفاده می شود. مته های کاشی و سرامیک دارای سرعت چرخش کمتری نسبت به سایر مته ها هستند تا از ترک خوردن یا شکستن کاشی جلوگیری شود.

5. مته فورسمان

یکی از انواع مته دریل برقی که شاید کمتر به گوشتان خورده باشد مته فورسمان است. این نوع مته دارای نوک مخروطی شکل است که برای گشاد کردن سوراخ های موجود استفاده می شود. مته های فورسمان در سایزهای مختلف موجود هستند.

6. مته گردبر

این نوع مته برای ایجاد سوراخ های دایره ای شکل در سطوح مختلف استفاده می شود. مته های گردبر در سایزهای مختلف و با روکش های مختلف مانند الماس یا کاربید تنگستن موجود هستند.

بهترین مته برای بتن

حالا که با انواع مته دریل برقی و کاربردشان آشنا شدیم سؤالی که مطرح می شود این است برای سوراخ کردن سطوحی به سختی بتن از چه نوع مته ای استفاده می شود؟ آیا می توان از مته های معمولی برای سوراخ کردن سطوحی به سختی بتن استفاده کرد؟

برای حفاری و کار با بتن، مته الماسی (که به آن مته SDS نیز گفته می شود) بهترین نوع مته است. این نوع مته از جنس الماس یا کاربید تنگستن ساخته شده و به دلیل سختی بسیار بالا، برای سوراخکاری در سطوح سخت مانند بتن، سنگ، آجر و سرامیک مناسب است.

مته های الماسی به دلیل سختی ذاتی الماس یا کاربید تنگستن، می توانند به راحتی سطوح سخت مانند بتن را سوراخ کنند. این نوع مته ها در برابر سایش بسیار مقاوم هستند و عمر طولانی دارند. مته های الماسی همچنین می توانند با سرعت بالا سطوح سخت را سوراخ کنند. از این مته ها معمولا با دریل های بتن کن (چکشی) استفاده می شود که برای سوراخکاری در بتن و سایر سطوح سخت ضروری هستند.

کاربردهای دیگر مته های الماسی عبارت اند از:

• سوراخکاری در بتن: مته های الماسی برای سوراخکاری در انواع بتن، از جمله بتن آرمه، بتن سبک و بلوک های بتنی ایده آل هستند.
• سوراخکاری در سنگ: این نوع مته ها برای سوراخکاری در انواع سنگ، از جمله سنگ گرانیت، مرمر و تراورتن مناسب هستند.
• سوراخکاری در آجر: مته های الماسی برای سوراخکاری در انواع آجر، از جمله آجر سفالی، آجر نسوز و آجر شیشه ای قابل استفاده هستند.
• سوراخکاری در سرامیک: این نوع مته ها برای سوراخکاری در انواع سرامیک، از جمله کاشی و سرامیک دیواری و کفپوش سرامیکی مناسب هستند.

دریل بتن کن چیست؟

دریل بتن کن نوعی دریل است که برای سوراخکاری در سطوح سخت مانند بتن، سنگ، آجر و سرامیک طراحی شده است. این نوع دریل از مته های الماسی (SDS) استفاده می کند که به دلیل سختی بسیار بالا، برای سوراخکاری در این سطوح ایده آل هستند.

دریل های بتن کن به طور کلی قدرتمندتر از دریل های معمولی هستند و دارای مکانیزم چکشی هستند که به آنها کمک می کند تا سطوح سخت را سوراخ کنند. این دریل ها دو نوع SDS MAX و SDS PLUS دارند که هر کدام برای سوراخکاری در سطوح با ضخامت های مختلف مناسب هستند.

دریل های بتن کن از موتورهای قدرتمندی برخوردار هستند که می توانند گشتاور و سرعت بالایی را برای سوراخکاری در سطوح سخت ایجاد کنند. مکانیزم چکشی در این نوع دریل ها به آنها کمک می کند تا ضربات متناوب را به مته وارد کنند که برای شکستن بتن و سایر سطوح سخت ضروری است. مته های الماسی که در دریل های بتن کن استفاده می شوند، از جنس الماس یا کاربید تنگستن ساخته شده اند و به دلیل سختی بسیار بالا، برای سوراخکاری در سطوح سخت ایده آل هستند. دریل های بتن کن معمولاً دارای دکمه هایی برای تنظیم سرعت و قدرت هستند که به شما این امکان را می دهند تا عملکرد دریل را با توجه به نوع کار خود تنظیم کنید.

انواع مته و قلم گیر دریل بتن کن

همانطور که گفتیم دریل های بتن کن ابزاری قدرتمند برای سوراخکاری در سطوح سخت مانند بتن، سنگ، آجر و سرامیک هستند. بر همین اساس مته مورد استفاده در آنها با انواع مته دریل برقی که تا کنون توضیح دادیم متفاوت است. این نوع دریل ها از مته ها و قلم گیرهای مخصوصی استفاده می کنند که برای کار با این سطوح طراحی شده اند. مته های دریل بتن کن از جنس الماس یا کاربید تنگستن ساخته شده اند و به دلیل سختی بسیار بالا، برای سوراخکاری در سطوح سخت ایده آل هستند. این نوع از انواع مته دریل برقی در دو نوع اصلی SDS MAX و SDS PLUS موجود هستند:

ویژگی های مته های SDS MAX

• قطر: 10 تا 40 میلی متر
• طول: 150 تا 1000 میلی متر
• کاربرد: سوراخکاری های عمیق و سنگین مانند سوراخکاری در بتن آرمه، دیوارهای ضخیم و فونداسیون
• مزایا: قدرت و دوام بالا، مناسب برای سوراخکاری های سخت و چالش برانگیز
• معایب: سنگین تر و گران تر از مته های SDS PLUS

ویژگی های مته های  SDS PLUS

• قطر: 5 تا 32 میلی متر
• طول: 50 تا 650 میلی متر
• کاربرد: سوراخکاری های عمومی مانند نصب پریز، لوله کشی و آویز کردن قفسه
• مزایا: سبک تر و ارزان تر از مته های SDS MAX مناسب برای مصارف عمومی
• معایب: قدرت و دوام پایین تر نسبت به مته های SDS MAX

علاوه بر دو نوع اصلی مته، دریل های بتن کن مته های فرعی دیگری مانند مته مته های گردبر که برای ایجاد سوراخ های دایره ای شکل در بتن، سنگ و آجر استفاده می شوند یا مته های فورسمان که برای گشاد کردن سوراخ های موجود در سطوح مختلف استفاده می شوند، دارند.

قلم گیر دریل بتن کن

قلم گیرها ابزاری هستند که برای اتصال مته به دریل بتن کن استفاده می شوند. این نوع قلم گیرها در دو نوع اصلی SDS MAX و SDS PLUS موجود هستند که با مته های هم نام خود سازگار هستند. این قلم گیرها قطر و طول های مشابه مته هایشان دارند. علاوه بر این دو نوع اصلی، دریل های بتن کن دو نوع قلم گیر فرعی تخت و نوک پیکانی نیز دارند که برای کندن، شکستن و تخریب سطوح سخت استفاده می شوند.

انواع مته هیلتی

مته های هیلتی به دلیل کیفیت و عملکرد بالا در صنعت ساخت و ساز شناخته شده اند و بسته به کاربردشان انواع مختلفی دارند. مهم ترین انواع مته هیلتی عبارت اند از:

• مته های SDS-plus: این نوع مته رایج ترین نوع مته هیلتی است و برای سوراخکاری در مصالح عمومی مانند بتن، آجر و سنگ مناسب هستند.
• مته های SDS-max: این مته ها بزرگتر و قدرتمندتر از مته های SDS-plus هستند و برای سوراخکاری در سخت ترین مصالح مانند بتن مسلح، سنگ و آسفالت مناسب هستند.
• مته های TE-C: این مته ها برای سوراخکاری در مصالح سخت مانند بتن، سنگ و آجر مناسب هستند.
• مته های هسته ای: این مته ها برای حفاری سوراخ های بزرگ در بتن، سنگ و سایر مصالح طراحی شده اند. این نوع مته ها معمولاً توسط پیمانکاران حرفه ای استفاده می شوند.
• مته های الماسی: این مته ها برای سوراخکاری در سخت ترین مصالح مانند شیشه، سنگ مرمر و گرانیت طراحی شده اند و معمولاً توسط متخصصان کاشی و سرامیک استفاده می شوند.

بهترین مارک مته دریل

انتخاب بهترین مارک مته دریل به عوامل مختلفی مانند نوع کار، جنس سطح، بودجه و سلیقه شما بستگی دارد. با این حال، یعد از آشنایی با انواع مته دریل برقی، شناخت برندهای معتبر در این زمینه می تواند به شما در انتخاب صحیح مته دریل کمک شایانی کند. برخی از برندهای معتبر و باکیفیت سازنده مته دریل عبارت اند از:

• بوش (Bosch)
• ماکیتا (Makita)
• دیوالت (Dewalt)
• میلواکی (Milwaukee)
• هیلتی (Hilti)
• رونیکس (Ronix)
• ایران پتک (Iran Patak)
• آروا (Arva)
• صنعت ابزار (Sanat Abrar)
• توسن (Tosan)

شماره و سایز مته دریل

انواع مته دریل برقی اندازه ها و شماره های مختلفی دارند که هر کدام برای کار خاصی مناسب هستند. شماره مته نشان دهنده قطر ساقه مته است. مته های دریل با شماره های 1 تا 80 و گاهی اوقات با حروف انگلیسی A تا Z نیز شماره گذاری می شوند. هر چه شماره مته بزرگتر باشد، قطر ساقه مته نیز بزرگتر است. سایز مته نشان دهنده قطر نوک مته است. سایز مته به طور معمول بر حسب میلی متر یا اینچ بیان می شود.

به طور کلی، رابطه مستقیمی بین شماره و سایز مته وجود دارد. به این معنی که هر چه شماره مته بزرگتر باشد، سایز مته نیز بزرگتر خواهد بود. با این حال، این رابطه دقیق نیست و ممکن است در برخی موارد استثناهایی وجود داشته باشد.

کاربردهای متفاوت مته های دریل

مته های دریل با توجه به شماره و سایزشان، برای سوراخکاری در سطوح مختلف استفاده می شوند:

• مته های کوچک (شماره 1 تا 10): برای سوراخکاری در سطوح نازک مانند کاغذ، مقوا، پلاستیک و چوب نازک استفاده می شوند.
• مته های متوسط (شماره 11 تا 30): برای سوراخکاری در سطوح ضخیم تر مانند چوب، فلز نازک، آجر و گچ استفاده می شوند.
• مته های بزرگ (شماره 31 تا 80): برای سوراخکاری در سطوح بسیار سخت مانند بتن، سنگ و فلز ضخیم استفاده می شوند.

در ادامه چند نمونه از کاربردهای انواع مته دریل برقی بر اساس شماره و سایزهای مختلف را مشاهده می کنید:

• مته شماره 1 (0.75 میلی متر): برای سوراخکاری در جواهرات، ساعت ها و لوازم الکترونیکی ظریف
• مته شماره 6 (1.5 میلی متر): برای سوراخکاری در چوب، پلاستیک و فلز نازک
• مته شماره 10 (2.5 میلی متر): برای آویزان کردن تابلوها، نصب قفسه ها و سوراخکاری در دیوارهای گچی
• مته شماره 12 (3.2 میلی متر): برای سوراخکاری در لوله های PVC، چوب سخت و فلزهای ضخیم تر
• مته شماره 18 (5 میلی متر): برای سوراخکاری در بتن، آجر و سنگ
• مته شماره 30 (8 میلی متر): برای سوراخکاری های بزرگتر در بتن، آجر و سنگ

کاربردهای متنوع انواع مته دریل برقی، از سوراخ کاری ساده تا پروژه های پیچیده

با درک درست انواع مته دریل برقی و کاربردهایشان، می توانید به راحتی مته مناسب برای هر نوع کار را انتخاب کنید و از دریل برقی خود به طور ایمن و کارآمد برای ایجاد سوراخ های تمیز و دقیق در انواع مختلف مواد استفاده کنید. در این مقاله با انواع مختلف مته های دریل برقی آشنا شدیم. هر یک از این مته ها ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند و بسته به نوع کاری که قرار است انجام دهیم، می توانیم از آن ها استفاده کنیم. از مته های چوب و فلز گرفته تا مته های بتن و سنگ، همگی در کارهای ساختمانی و صنعتی کاربرد دارند.

امیدواریم این مقاله به شما کمک کرده باشد تا بتوانید بهترین انتخاب را بر اساس نیاز خود انجام دهید. به یاد داشته باشید، همیشه ایمنی در هنگام کار با ابزارهای برقی در اولویت است. پس همیشه دستکش های محافظ خود را بپوشید و دقت کنید که دریل را در جهت صحیح حرکت دهید. همچنین با توجه به اینکه تکنولوژی در حال پیشرفت است، بعید نیست در آینده مته های جدیدتر و بهتری روانه بازار شوند. شما برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع مته دریل برقی، ویژگی ها و قیمت آنها و همچنین مطالعه مقالاتی از قبیل مقایسه دریل رونیکس و کرون به سایت فرفره سر بزنید